SAFRASTIYAN: JENOSIDIN ICINDE YASIYORUZ
=nuce&nuceID=25218
RAHMÝ YAÐMUR / HELÝN CUDÝ -ANF08:11 / 24 Nisan 2010 ERÝVAN –
Ermenistan, ‘Turkiye ile iliþkilerin normalleþtirilmesini ongoren
protokolleri’ askýya almanýn golgesinde soykýrýmýn 95. yýlýný
etkinliklerle anýyor. Baþkent Erivan’da akþam saatlerinde toplanan
binlerce kiþi Turk bayraklarý yakarak, tepkilerini dile getirdiler.
Ermenistan Resmi Anma torenleri komisyonu uyesi ve tarihci Ruben
Safrastyan, Ermenilerin soykýrýmý icinde yaþadýklarýný, soykýrýmýn
Ermenilerin bir parcasý olduðunu soyluyor.
OSMANLININ JENOSÝT PROGRAMI VARDI
ANF’ye konuþan Ruben Safrastyan soykýrýmýn once Bulgarlarla
baþladýðýný, daha Ermeni halkýyla devam ettiðini belirterek, "Jenosidin
birinci ve en onemli sebebi Ermenistan topraðýný Turkiye’ye entegre
etmek ve Ermenilerden bu topraklardan temizlemekti. Temel neden
buydu" diyor.
Osmanlý imparatorluðunun bir jenosit programý olduðunu anlatan
Safrastyan gore soykýrým programýnýn birinci aþamasý Bulgar halkýna
karþý gercekleþen jenosit programý idi. Ondan sonra Ermenilere karþý
bilinen soykýrýmý gercekleþtirdi. Bu 19. yuzyýlýn ikinci yarýsýnda
baþlýyor bu jenosit programý Abdulhamit, Jon Turkler ve kemalistlere
kadar Osmanlýnýn uc kuþak yonetimi tarafýndan surduruluyor. Bu uc
nesil bir jenosid programý yaratmýþtýr.
Soykýrým&#x FD;n yýldonumunde sýradan Ermeni halkýnýn bu tarihi fenomen
hakkýnda nasýl hisler beslediði sorumuza ise tarihci Safrastyan,
"Jenosit Ermeniler icin mantalitenin bir parcasý bence Ermeni olmak
jenosit icinde yaþamaktýr. Ermeniler icinde benim gibi duþunen
bircok entelektuel var. Biz Ermeniler icin bu mantaliteyi bir tarafa
býrakmanýn tek yolu Turkiye’nin bunu itiraf etmesidir. Belki bu
olgunun aþýlmasýna katký sunar" yanýtýný veriyor.
DUNYA SOYKIRIMI DAHA FAZLA ONEMSÝYOR
Bu yýl soykýrým tasarýsý baþta Amerikan Temsilciler Meclisi Dýþ
Ýliþkiler Komitesin gecti daha sonra ise Ýsvec Parlamentosu’nda
gundeme geldi. Ermenistan’ýn ‘protokolleri askýya almasýyla’ birlikte
iliþkilerin normalleþme sureci yeniden dondu. Yabancý gozlemciler
bunun Turkiye’de zaten dondurulduðunu Ermenistan’ýn da aldýðý kararla
Turkiye’yi beklemeye koyulduðunu soyluyor.
Amerikan Dýþiliþkiler Komitesi’nin aldýðý soykýrým kararýnýn onemli
olduðunu soyleyen Safrastyan, "Ýnsanlýk bugun bu tarihi trajediyi daha
iyi anlýyor. Gelecek jenositleri durdurmanýn tek yolu gecmiþtekilerin
nedenlerini ortaya koymaktýr. Bu anlayýþ þimdi dunyada geliþiyor"
diyor.
Obama’nýn soykýrým konusunda kongre uyesiyken samimi bir duruþu,
ancak devlet baþkaný olduktan sonra zik zaklý bir politika izlediðini
kaydeden Safrastyan goruþleri þoyle:
TURKÝYE KUCUK ADIMLAR ATIYOR
"Bence Obama gelecek yýllarda soykýrýmý soyleyecek. Zaten Turk
Amerikan iliþkileri oldukca zor durumdadýr. Bu sorun Amerika’nýn
Turkiye’ye baský yapma fýrsatý veriyor. Turkiye’nin dýþý politikasý
AKP doneminde deðiþikliklere uðradý, jeopolitik nedenlerle daha aktif
bir politika yurutmeye calýþýyor. Orneðin Ýran ile iliþkileri oldukca
iyi bir durumda. Bu Amerika icin kotu bir þey. ABD bu sorunu baský
yapmak icin kullanacak.
Uluslararasý iliþkilere gore Turkiye ile Ermenistan iliþkilerinin
normalleþmesi mantýklý bir yaklaþým. Ýki komþu ulke icin boyle bir
donemde normalleþme cok onemli. Ancak normalleþme ile jenosit sorunu
bir birinden farklý konular. Ermeniler ile Turkler arasýnda aðýr
sorunlar var. Orneðin bizim caðýmýzda sýnýr iliþkileri ve diplomasý
minimum duzeyde seyir etti. Birbirine komþu ulkeler olarak bu durumun
duzeltilmesinden baþka alternatif yok. Ama soykýrým sorunu aðýr bir
sorun ve her iki ulke arasýnda aðýr bir problem olarak surecek.
Ayný zamanda bir Turkolog olarak bu duruma mantýklý bakýyorum. Fakat
bu konuda Ermenistan karýþýklýk var. Devlet ve siyasi partiler bunun
olmasýný istiyor. Partiler sýnýrlarýn acýlmasýný ve iliþkilerin
baþlatýlmasýný ; istiyor. Ama Ermeni halký Turklere karþý guvensizdir.
Halk Turklerin jenosidi kabul etmesini istiyor.
Turkiye’nin gunahlarýný itiraf etme ve jenosidi kabullenme konusunda
gecen sene belli bir esneklik gosterse de bu yýl yeniden sertleþti.
Bence Turkiye jenosidi kabul etmek icin hazýr deðil. Umit ediyorum ki
gelecekte bir gun Turkiye entelektuelleri ve toplum olarak bunu kabul
edecekler. Kabul etmeliyiz ki jenosidi kabul etme sureci geliþiyor.
Yavaþ yavaþ geliþiyor cok kucuk adýmlar var."
From: Emil Lazarian | Ararat NewsPress
